Sermaye şirketlerinin kuruluş amacı kuşkusuz süresiz kazanç elde etmektir. Ancak yaşanan bazı olumsuzluklar şirketleri tasfiye sürecine getirmektedir. Tasfiye sürecinin uzun olması hem zaman hem de maddi açıdan maliyet oluşturur. Sermaye
şirketleri olan Anonim ve Limited şirketlerin tasfiye işlemleri ile uğraşmadan şirketi şahıs işletmesine dönüştürülerek 1 günde kapatabilirsiniz.
Dönüşümün 6102 Sayılı TTK’nın hangi maddesine dayanılarak nasıl yapılacağını birlikte inceleyelim;
VI – Ticari işletme ile ilgili birleşme ve tür değiştirme
Madde 194:
(1) Bir ticari işletme, bir ticaret şirketiyle, onun tarafından devralınmak suretiyle birleşebilir. Bu hâlde devralan ticaret şirketinin türüne göre 138 ilâ 140, 142 ilâ 158 ve ortak hükümlere ilişkin 191 ilâ 193 üncü madde hükümleri kıyas yoluyla uygulanır.
(2) Bir ticari işletmenin bir ticaret şirketine dönüşmesi hâlinde 182 ilâ 193 üncü maddeler kıyas yoluyla uygulanabilir.
(3) Bir ticaret şirketinin bir ticari işletmeye dönüştürülebilmesi için, söz konusu ticaret şirketinin paylarının tümü, ticari işletmeyi işletecek kişi veya kişiler tarafından devralınmalı ve ticari işletme bu kişi veya kişiler adına ticaret siciline tescil ve ilan edilmelidir. Bu hâlde, ticari işletmeye dönüştürülen ticaret şirketi, bir kollektif veya komandit şirket ise mezkûr ticaret şirketinin borçlarından, ticari işletmeyi işletecek kişi ve kişiler ile ticaret şirketinin eski ortakları da 264 üncü maddedeki zamanaşımı süresince sıfatlarına göre müteselsilen sorumlu olurlar. Dönüştürmeye bu Kanunun 264 ilâ 266 ncı maddeleri de uygulanır.
(4) 182 nci maddenin üçüncü fıkrası hükmü saklıdır.
6102 Sayılı TTK’nın tür değiştirme başlıklı 194. maddesinin 3. fıkrasında ticaret şirketinin ticari işletmeye dönüştürülebileceğine ve ticari işletmeyi işletecek kişi veya kişilerin tüm payları devralarak ticaret siciline tescil ve ilan edilmesi hükümlerine yer verilmiştir. Bu hükümler çerçevesinde tür değiştirmeye ilişkin işlemlerin aşamalarının neler olduğunu inceleyelim.
Sermaye Şirketinin Şahıs İşletmesine Dönüşmesinde Yol Haritası
Tür değiştirme sürecinde Ticaret Şirketinin – Ticari İşletmeye dönüşme sürecinde hem şirketin tüzel kişiliğinin son bulduğu hem de yeni ticari ticari işletmenin kuruluş tescili yapılır.
Tescilin yapılabilmesi için gerekli belgeler şunlardır;
· Şirket genel kurulu tarafından onaylanmış tür değiştirme planı.
· Tür değiştiren şirketin denetime tabi olması halinde denetçi tarafından, diğer şirketlerde ise yönetim kurulu tarafından onaylanmış son bilanço / ara bilanço.
· Şirketin tür değiştirme raporu.
· Tür değiştirme genel kurul kararının noter onaylı örneği.
· Yeni türün tesciline ilişkin gerekli diğer belgeler (Gerçek kişi tescili için gerekli belgeler)
· Tür değişikliği yapan şirketin sermayesinin tamamının ödendiğine, karşılıksız kalıp kalmadığına ve şirket özvarlığının tespitine ilişkin YMM veya SMMM raporu, tür değiştiren şirketin denetime tabi olması halinde ise bu tespitlere ilişkin denetçi raporu.
· Tür değiştiren şirketin tapu, gemi ve fikri mülkiyet sicilleri ile benzeri sicillerde kayıtlı bulunan mal ve haklarının listesi, bunların kayıtlı olduğu siciller ile söz konusu mal ve hakların ilgili sicillerdeki kayıtlarına ilişkin bilgileri içeren beyan.
· Ticaret şirketinin paylarının ticari işletmeyi işletecek kişi veya kişilere devredildiğini ispatlayıcı belgeler.
· Küçük ve orta ölçekli şirketlerde tür değiştirme raporunun düzenlenmesinden, tüm ortaklar tarafından vazgeçilmesi halinde buna ilişkin belge müdürlüğe verilir.
Tür değişikliği yapacak olanlara Tavsiyeler
-Bu işlemlere başlamadan önce Sermayenizin karşılıksız kalmamış olması gerekir. Yani alacaklarınız borçlarınızı karşılayabilecek düzeyde olmalı. Eğer sermayeniz karşılıksız kaldı önce Sermaye artırımı yapmalısınız.
-Şirketin vergi ve sgk borçları varsa yeni ortakların bu borçları ödemeyi taahhüt etmesi gerekir. Borç yoksa böyle bir taahhüde gerek yok. Taahhüt A4 Kağıdına “…………………… firmasının vergi /sgk borçlarını ödemeyi taahhüt ediyoruz ” yazılıp kaşe ve imza yapılmalı.
-Şirketten şahısa dönerken ortaklar hisse oranları ve sermaye tutarları değiştirilmemeli. Eğer çok ortaklı bir yapınız varsa şirketinizi önce tek ortağa dönüştürün sonra şahıs firmasına.
-Firmanın sermayesi 40 milyon TL yi aşmıyor ise yani Küçük ve orta ölçekli firma iseniz tür değişikliği raporu düzenlenmesine gerek yoktur. Sadece eklerde yer alan Tür değişikliği raporundan vazgeçildiğine dair beyan yeterlidir.
-Bu işlemlerin tescili 15 gün sürüyor. 15 gün sonra şahıs firmasına dönüştükten sonra dilediğiniz zaman 1 gün içinde kapanış yapabilirsiniz.
