Bir ferdi işletmenin sermaye şirketine dönüştürülmesinde 6102 Sayılı Kanun’un 180 ve müteakip maddeleri ile 27.11.2013 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren Ticaret Sicil Yönetmeliği’nin ilgili maddelerine ilişkin hükümler uygulanır.
Esasında bir ferdi işletmenin sermaye şirketine dönüştürülmesi, şahıs işletmesi sahibinin pay sahibi olduğu yeni bir sermaye şirketinin kurulmasını ve “Öz Varlık Tespit Raporu” ile belirlenen tutarın yeni kurulacak olan şirkete ayni sermaye olarak konulması anlamına gelir. Yeni kurulacak sermaye şirketi şahıs işletmesini aktif ve pasifi ile bir kül halinde devralır. Bütün borç ve yükümlülüklerinin yanında şahıs işletmesinin haklarına da sahip olur.
Şahıs işletmesinin sermaye şirketine dönüştürülmesinde ferdi işletmenin 1. Sınıf veya 2. Sınıf tacir olması nevi değiştirme işlemine engel değildir. Ancak burada söz konusu şahıs işletmesinin Ticaret Odasında kaydı bulunmalıdır. Aksi taktirde ticaret sicilde herhangi bir işlem gerçekleştirilmesi mümkün olmaz. Dolayısıyla böyle bir durum söz konusu ise ferdi işletmenin oda kaydı gerçekleştirilmelidir.
Ön Hazırlık ve Tescil İşlemleri
– Ara Dönem Mali Tabloların Çıkartılması; Nevi değişiklik işlemi yapılacak olan şahıs işletmesinin öz varlık tespitinin yapılabilmesi için ara dönem mali tablolarının(bilanço&gelir tablosu veya Mali Durum Tablosu) hazırlanması gereklidir. Bilanço tarihi itibariyle işletmeye ilişkin gerekli muhasebe kayıtları tamamlanmalı, ön hazırlıklar bitirilmelidir. Mali tabloların çıkartılması ile tescil için başvuru tarihi arasında 6 aydan daha fazla bir süre olamaz.
– Öz Varlık Tespit Raporu’nun Hazırlanması; 6102 Sayılı TTK’dan önce şahıs işletmelerinin öz varlık tespitleri yalnızca Asliye Ticaret Mahkemeleri tarafından yapılabiliyordu. Ancak yeni TTK ve Ticaret Sicil Yönetmeliği hükümleri ile bu yetki yeminli mali müşavirler ile mali müşavirlere de tanınmış oldu. Dolayısıyla hazırlanan mali tablolar çerçevesinde şahıs işletmesinin Mali Müşaviri bir Özvarlık Tespit Raporu hazırlamalı, söz konusu Rapor’un sonuç kısmında belirlenen tutar yeni kurulacak şirkete ayni sermaye olarak konulmalıdır.
– Kurulacak Olan Sermaye Şirketi’nin Ana Sözleşmesinin Hazırlanması; Şirket ana sözleşmesi genel çerçevede hazırlanır. Ancak sermaye ile ilgili maddede mutlaka ayni sermaye ve Özvarlık Tespit Raporu ile ilgili bilgilere yer verilmelidir. Daha sonra ana sözleşme noterde tasdik ettirilir.
– Tür Değiştirme Planı; 6102 Sayılı TTK’nın 185. Maddesi çerçevesinde Tür Değiştirme Planı hazırlanır ve diğer şirket kuruluş evraklarının arasına eklenir.
– Devralan ve Devrolan Şirketler Açısından Borç Beyannamesi Hazırlanır;
– Daha sonraki süreçler; normal şirket kurma prosedürleri ve gerekli belgelerin hazırlanmasını içeriyor.
Ana sözleşmenin ticaret sicilinde tescili ve gazetede yayınlanması ile Şahıs işletmesinin ticaret sicil numarası yeni kurulan sermaye şirketine geçiyor ve nevi değişiklik işlemi tamamlanmış oluyor.
Bir ticari işletmenin bir ticaret şirketine dönüşmesi
Bir ticari işletmenin bir ticaret şirketine dönüşmesi halinde Kanunun 182 ila 193 üncü maddeleri kıyasen uygulanır.
Bir ticari işletmenin bir ticaret şirket türüne dönüşmesi halinde yeni türün tescili için zorunlu olan olguların tescili ile birlikte tür değişikliği nedeniyle ticari işletmeye ilişkin kayıtlarda gerekli değişiklikler yapılır. Tescil, eski türün sicil kaydı üzerinden yapılır.
-Ticari işletmenin Tür değişikliği beyanı
-Bir ticari işletmenin bir ticaret şirketine dönüşmesi halinde yeni türün kuruluş belgeleri
-Tür değişikliği amacıyla ticari işletmenin malvarlığı unsurlarının değerinin tespitine ilişkin yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir raporu
-tür değiştiren ticari işletmeye sürekli olarak özgülenmiş tapu, gemi ve fikri mülkiyet sicilleri ile benzeri sicillerde kayıtlı bulunan mal ve haklarının listesi, bunların kayıtlı olduğu siciller ile söz konusu mal ve hakların ilgili sicillerdeki kayıtlarına ilişkin bilgileri içeren beyanı
Madde 194/2- Bir ticari işletmenin bir ticaret şirketine (Anonim veya Limited Şirket) dönüşmesi hâlinde 182 ilâ 193 üncü maddeler kıyas yoluyla uygulanabilir.
Bir ticari işletmenin bir ticaret şirketine dönüşmesi halinde müdürlüğe aşağıdaki belgeler verilir (TSY – 134/8 ve 9):
1) Ticari işletmenin malvarlığı unsurlarının değerinin ve işletmenin özvarlığının tespitine ilişkin YMM veya SMMM raporu (1 asıl) ile Tür değiştiren ticari işletmeye sürekli olarak özgülenmiş tapu, gemi ve fikri mülkiyet sicilleri ile benzeri sicillerde kayıtlı bulunan mal ve haklarının listesi, bunların kayıtlı olduğu siciller ile söz konusu mal ve hakların ilgili sicillerdeki kayıtlarına ilişkin bilgileri içeren beyan (1 asıl; Söz konusu özel sicile kaydı gereken mal ve haklar bulunmuyorsa; yoktur diye beyanda bulunulmalıdır.)
2) Tür Değiştirme Planı (TTK-185) (1 asıl)
3) Ticari işletmenin sahibi tarafından hazırlanan Tür Değiştirme Raporu (TTK-186) ( 1 asıl). Küçük ve orta ölçekli firmalar, mali müşavir tarafından hazırlanan KOBİ Raporu ile tür değiştirme raporunun düzenlenmesinden vazgeçebilirler.
4) Dönüşülen şirketin türüne göre hazırlanan noter onaylı şirket sözleşmesi (1 asıl – 2 fotokopi)
5) Firma sahibi tarafından onaylanmış son bilanço ve gerektiğinde ara bilanço ve damga makbuzu (1 asıl)
6) Şirketi temsile yetkili kişi/kişilerin şirket ünvanı altında noterde hazırlanmış tescil talepli imza beyannamesi (1 asıl -2 fotokopi)
7) Yeni şirket için vergi dairesinden alınacak Potansiyel Vergi Dairesi Görüntüleme Belgesi (1 adet asıl)
8) Nakdi sermaye konulması halinde 1/4 ünün (yüzde 25 i) ödendiğine dair banka mektubu ve dekontu,
9) 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanunun 39 uncu maddesinin 1. fıkrasının (c) bendine göre yapılacak ödemeye dair banka dekontu (Sermayenin onbinde dördü)
10) TTK 349 GereğiKurucular tarafından imzalanmış Kurucular Beyanı (1 adet asıl), (vekaleten imzalanamaz)
11) Kuruluş bildirim formu (ilgili yerler doldurularak yetkili tarafından imzalanmalıdır – 3 nüsha, yabancı ortaklar ise 4 nüsha)
12) Yeni Kayıt Talep Dilekçesi
NOT-1: http://mersis.gumrukticaret.gov.tr/ adresinden E-İMZA ile elektronik başvuru yapmanız gerekiyor.
NOT-2: Tür değiştirmede, tür değiştiren TİCARİ İŞLETMENİN malvarlığına dahil olan; tapu, gemi ve fikri mülkiyet sicilleri ile benzeri sicillerde kayıtlı bulunan mal ve hakların yeni tür adına tescilinin gecikmeksizin yapılması amacıyla, müdürlük tarafından yeni türün tescili ile eş zamanlı olarak ilgili sicillere derhal bildirilir.
NOT-3: Bir ticari işletmenin bir ticaret şirket türüne dönüşmesi halinde yeni türün tescili için zorunlu olan olguların tescili ile birlikte tür değişikliği nedeniyle ticari işletmeye ilişkin kayıtlarda gerekli değişiklikler yapılır. Tescil, eski türün sicil kaydı üzerinden yapılır. (TSY-135)
